پارگی تاندون زانو یکی از شایع‌ترین آسیب‌های ورزشی است که می‌تواند باعث درد و التهاب زانو شود. تاندون‌ها باندهای ضخیم و محکمی هستند که مفاصل را در جای خود نگه می‌دارند.
پارگی تاندون زانو چیست؟
وقتی تاندون زانو پاره می‌شود، ثبات مفصل زانو از بین می‌رود و فرد دچار درد، ورم و ناتوانی در حرکت می‌شود. علت اصلی پارگی تاندون زانو، آسیب‌دیدگی ناگهانی و شدید تاندون است. این آسیب معمولاً در فعالیت‌های ورزشی مانند فوتبال، بسکتبال، والیبال و… اتفاق می‌افتد.
انواع پارگی تاندون زانو
پارگی تاندون پاتلا (Patellar tendon)
این تاندون، استخوان کشکک زانو را به استخوان درشت‌نی پا متصل می‌کند. پارگی آن معمولاً در فعالیت‌هایی مثل دویدن، پرش و فرود اتفاق می‌افتد.
پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL)
شایع‌ترین نوع پارگی تاندون زانو است که با ضربه یا چرخش ناگهانی مفصل ایجاد می‌شود.
پارگی رباط صلیبی خلفی (PCL)
معمولاً در اثر ضربه مستقیم به قسمت جلوی ساق پا هنگام خم شدن زانو رخ می‌دهد.
پارگی رباط جانبی داخلی (MCL)
بر اثر ضربه از سمت خارج به زانو اتفاق می‌افتد و باعث التهاب داخل زانو می‌شود.
پارگی رباط جانبی خارجی (LCL)
در اثر ضربه از سمت داخل به زانو رخ می‌دهد و التهاب خارج زانو را سبب می‌شود.
پارگی تاندون چهارسر (Quadriceps tendon)
معمولا در افراد مسن‌تر اتفاق می‌افتد و باعث می‌شود عضله چهارسر از استخوان ران جدا شود.
پارگی تاندون ران (Hamstring tendon)
می‌تواند تاندون‌های عضلات همسترینگ را در ناحیه زانو درگیر کند.
سایر انواع نادرتر پارگی تاندون زانو نیز وجود دارد که تشخیص و درمان تخصصی می‌طلبند.
علائم پارگی تاندون زانو
- درد و التهاب شدید زانو
- ورم و خون‌مردگی در ناحیه آسیب‌دیده
- صدای پارگی تاندون
- اتوانی در حرکت دادن زانو و راه رفتن
- عدم ثبات در مفصل زانو
- لنگیدن هنگام راه رفتن
تشخیص پارگی تاندون زانو با معاینه فیزیکی توسط پزشک متخصص ارتوپدی و انجام تست‌های تصویربرداری مانند MRI امکان‌پذیر است.
درمان پارگی تاندون زانو
درمان پارگی تاندون زانودرمان پارگی تاندون زانو بسته به وسعت آسیب، سن و وضعیت سلامتی فرد متفاوت است. روش‌های درمانی شامل:
- استراحت، یخ‌گذاری، بالا بردن پا و مصرف داروهای ضدالتهاب برای کاهش درد و ورم
- فیزیوتراپی و توانبخشی برای تقویت عضلات زانو و بازگرداندن دامنه حرکتی
- استفاده از بانداژ، بریس، کش یا عصا برای حمایت از زانو
- تزریق پلاسمای غنی از پلاکت و کورتن برای تسریع در بهبودی
- جراحی بازسازی تاندون برای ترمیم پارگی و بازگرداندن عملکرد طبیعی زانو
- جراحی آرتروسکوپی کم‌تهاجمی برای ترمیم تاندون‌های پاره شده
روش های پیشگیری از پارگی تاندون زانو
- انجام گرم کردن و سرد کردن مناسب قبل و بعد از ورزش
- تقویت عضلات اطراف زانو با تمرینات منظم
- استفاده از وسایل کمکی مانند زانوبند در هنگام ورزش‌های پرخطر
- اجتناب از زمین‌های نامناسب برای ورزش
- درمان به موقع آسیب‌های جزئی زانو
- رعایت اصول صحیح در هنگام دویدن، پرش و فرود
با پیگیری درمان‌های توصیه شده توسط پزشک و انجام مرتب تمرینات توانبخشی، می‌توان از پارگی مجدد تاندون زانو جلوگیری کرد. رعایت نکات پیشگیرانه نیز بسیار حائز اهمیت است. در صورت بروز هر گونه درد و مشکل در زانو، باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد تا از وخیم شدن آسیب جلوگیری شود.
عوارض ناشی از پارگی تاندون زانو
- عدم التیام کامل تاندون و ضعف مداوم در عملکرد زانو
- ایجاد آرتریت و التهاب مزمن در مفصل زانو
- پارگی مجدد تاندون در اثر بازگشت زودهنگام به فعالیت
- اختلال در راه رفتن و زانو زدن به دلیل عدم تعادل عضلانی
- ایجاد آسیب به منیسک‌ها و غضروف‌های زانو در اثر ناپایداری مفصل
- بروز درد مزمن زانو در اثر التهاب یا آسیب‌های ثانویه
- پیشرفت آرتروز زانو به دلیل تحمل وزن نامناسب توسط مفصل
- نیاز به جراحی‌های بعدی برای ترمیم یا تعویض مفصل زانو
روش های پیشگیری از پارگی مجدد تاندون زانو
- رعایت دوره‌های استراحت و بازتوانی پس از جراحی یا آسیب زانو
- تقویت عضلات اطراف زانو به ویژه عضلات چهارسر و همسترینگ
- استفاده از وسایل کمکی مناسب هنگام فعالیت‌های ورزشی و روزمره
- اجتناب از حرکات ناگهانی و پرفشار بر روی زانو
- حفظ وزن مطلوب بدن برای کاهش فشار بر زانوها
- انجام مرتب تمرینات کششی و تقویت عضلات پا
- درمان به موقع هر گونه درد و التهاب زانو جهت پیشگیری از آسیب بیشتر
مراقبت‌ها پس از عمل جراحی ترمیم تاندون زانو
- رعایت دستورات پزشک در مورد محدودیت‌های حرکتی
- انجام مرتب تمرینات توانبخشی تجویز شده توسط فیزیوتراپ
- استفاده از عصا، واکر یا سایر وسایل کمکی برای بارگیری مناسب
- قرار دادن یخ بر روی زانو به مدت 20 دقیقه چند بار در روز
- بالا نگه داشتن پا هنگام استراحت برای کاهش ورم
- جلوگیری از خیس شدن زخم عمل جراحی
- مراجعه به پزشک در صورت بروز عفونت، درد شدید یا تورم
با رعایت نکات فوق پس از عمل جراحی می‌توان از بهبودی کامل و پیشگیری از عوارض احتمالی اطمینان حاصل کرد.
نتیجه‌گیری
با توجه به مطالب ارائه شده، می‌توان نتیجه گرفت که پارگی تاندون زانو یکی از شایع‌ترین آسیب‌های ورزشی است که در اثر ضربات و آسیب‌های ناگهانی به زانو به وجود می‌آید. این آسیب باعث ایجاد درد، التهاب، ناتوانی در حرکت و از دست رفتن ثبات مفصل زانو می‌شود.
انواع مختلف پارگی تاندون زانو شامل پارگی تاندون پاتلا، تاندون MCL و LCL، تاندون چهارسر و ران وجود دارد که تشخیص آنها نیازمند معاینات دقیق پزشکی و آزمایش‌های تصویربرداری است.
درمان‌های اولیه شامل استراحت، مصرف داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی، استفاده از وسایل حمایتی و در موارد شدیدتر، اقدامات جراحی می‌باشد. پیشگیری از این آسیب با توجه به اصول صحیح حرکتی و آماده‌سازی مناسب بدن قبل از فعالیت‌های ورزشی امکان‌پذیر است. درمان به موقع و مراقبت‌های پس از جراحی نیز حائز اهمیت فراوانی است.
بدون دیدگاه